• Ҡабарҙы-Балҡар Республикаһы Оло Кавказдың үҙәк өлөшөндә урынлашҡан; Ҡа­расай-Черкес, Төньяҡ Осетия-Алания республикалары, Ставрополь крайы һәм Грузия менән сикләшә.

• КБР – күп милләтле республика, бында 860 мең – йөҙҙән ашыу халыҡ вә­кил­дәре йәшәй. Биләмәһе әллә ни ҙур түгел – 12 мең квадрат километр.

Артабан уҡырға

Балалар билмәнде бик ныҡ һағынған, сей көйө ашарға әҙерҙәр. Бында бил­мән бөтөнләй юҡ икән. Беҙ төшкө аштан тороуға әлеге юғалған сумаҙанды ла кил­тереп еткерҙеләр. Сәбәләнеп эҙләп йөрөүҙең кәрәге булманы. Сумаҙан һа­уа­ла беҙҙән бер тәүлеккә артҡа ҡалып осто, айырма шул ғына.

Ҡараңғы төшә башлағанда Артур уҡыған Мичиган университетының билә­мә­ләрен ҡарарға киттек. Ике сәғәткә яҡын йөрөгәнбеҙҙер. Уҡыу йорто бик ҙур, йор­то түгел, йорттары,

Артабан уҡырға

Тыуған ил һәм ҡәҙерле әсәм (инәм)

1941 – 1942 йылдың ҡышы бик һалҡын һәм буранлы булыу сәбәпле, ауыл ке­ше­ләре күп ваҡыт өйҙәренән сыҡмайынса ултырҙы. 8 ғинуар беҙҙең өсөн би­ге­рәк онотолмаҫлыҡ булды. Сөнки 7 ғинуар көнө миңә һәм Заманов Миң­­ле­байға во­енкоматтан повестка килде. Германия нацистарынан тыуған ил­де ҡот­ҡа­рыр­ға беҙҙең дә ярҙамыбыҙ кәрәк ине. Юл кәрәк-яраҡтарын төрөп, өс көнлөк аҙыҡ алып, тышҡа сыҡҡанда, күк ат егелгән һәм ҡапҡа алдында бәй­лән­гән килеш кө­төп тора ине.

Артабан уҡырға

Батыр яҡташыбыҙ Ғази Заһитов һәм уның яуҙаштарының

беренселеге тураһында моңһоу хикәйәт

1945 йылдың апрель аҙағы. Ҡәһәрле һуғыштың һуңғы көндәре. Гитлер Гер­ма­ния­һы еңелеү алдында. Фашистар баш ҡалаһы Бер­линда еңеү байрағы елберҙәп то­рор көн етеп килә. 1-се Белоруссия фрон­ты (Г. К. Жу­ков) составындағы 3-сө ар­мия (Кузнецов) ғәскәрҙәрендә бай­раҡ ҡу­йыу ту­раһында һүҙ башланды ла инде, сөн­ки армияның сәйәси 

Артабан уҡырға

Айгөл Айытҡолованың былтыр йыл аҙа­ғында Башҡортостан «Ки­тап» нәш­ри­әтендә баҫылып сыҡ­ҡан «Ҡымыҙ еҫе» исемле шиғыр ки­та­бын уҡып сыҡ­ҡас, кү­ңе­лемдә хал­­ҡыбыҙҙың мәшһүр йы­ры «Һаҡ­мар­һыу» яңғырап кит­кән­дәй булды:

Ултырҙым да кәмә, ай, түренә,

Киттем Һаҡмар һыуҙың шул үренә,

Һаҡмарһыу,

Артабан уҡырға

Хикәйә

Аҡыл-зиһене, уй-хыялы менән әҙ генә Маринаһынан арына алһа, Рахманғол ҡарт көрсөккә килеп терәлгән, бына-бына өҙөләсәк үҙ ғүмере тураһында уй­ла­на. Инде лә оҙаҡҡа һуҙылмауын, олоғайыу ғәләмәте аяҡтан бөтөнләй йығып һал­маҫ элек әжәлдең тиҙерәк килеп алыуын теләй. Тәне лә, йәне лә, рухы ла һуң­ғы юлға күптән әҙер. Ул бары бер нәмәнән ҡурҡа: уны ерләргә тип, фатирҙан-фа­тирға йөрөп, Олег менән Катерина берүк кенә хәйер йыйып ҡуймаһындар.

Артабан уҡырға

Арҡайым ҡосағында Тағы килдем әле, саҡырып торғас, Әсәм кеүек, ҡайнар ҡосаҡҡа. Өшөгән йәнкәйемде йылытайым Яр буйында яҡҡан усаҡта.   Бер мин түгел һиңә һыйынғандар,

Артабан уҡырға

Әй халҡымдың тәрән аҡылы, Әй халҡымдың «ҡош теле», Кинәйә менән һөйләүе, Атмай ғына буш күбек, Ҡотҡара беҙҙе «ҡош теле» Телһеҙҙәрҙән, манҡорттан, Сер алырға тырышҡандан,

Артабан уҡырға